Dil oyunları ile tekerleme çocuğun dil sınırlarını tıpkı düş gücünü, düşlerinin sınırlarını genişletir gibi genişletir. Dili matematiksel problemlere dönüştürerek, egzersizler yaptırarak güçlendirir.
Tekerleme, mani, sayışma, bilmece çocuğun dilsel bellek gücünü artırır. Pratik bir dil kazandırır. Çocuklar bu halk anlatı türleriyle eğlenir, düşünmeye başlar, dil ve düşünce ilişkisini sezinler, dilin gizemli dünyasını duyumsar. Bilmeceler, sayışmalar, maniler, bir varlığın, olayın, kavramın adını vermeden kapalı biçimde, çağrışımla birlikte, özelliklerini belirterek bulunmasını sağlarken, çocuğun sözcük dağarcığını da zenginleştirir (Nas, 2002 : 325).
Kuzu kuzu me Bin tepeme Haydi gidelim Ayşe teyzeme. |
Bir iki üç Söylemesi güç Sana verdim bir elma Adını koydum fatma Hop hop hop Bir büyük altın top |
Pazara gidelim, Bir tavuk alalım, Pazara gidip, Bir tavuk alıp ne yapalım? Gıt gıdak diyelim. Happur huppur, Happur, huppur yiyelim. |
Bir iki tombul tekir Camdan bakar Başına takar Hop hop, altın top Türü mürkü Ninemin eski kürkü Bir çektim yırtıldı Ninem dikmekten kurtuldu |
Evli evine Köylü köyüne Evi olmayan Sıçan deliğine |
Eveleme develeme Evvel altı elma yedi Seren sekiz serçe dokuz Tarmanın topu kara A devenin çatı kara |
Altı kere altı otuz altı Dedemin sakalı yolda kaldı Sakalını aldı dereye attı Dedem sakalsız kaldı |
Makas makas makasa Ali dayı noktaya bas Trampetler çalıyor Yüzbaşılar darılıyor Darılmayın yüzbaşılar Can yürekten ayrılmıyor |
Ebe ebe gel bize Uzaktan vur elimize Eğer vuramazsan Ebesin ebe Bir, iki, üç, dört, beş, altı, yedi, Bunu sana kim dedi? Diyen dedi on yedi Yağlı böreği kim yedi? |
Bir cam İki cam Üç cam Dört cam Beş cam Altı cam Yedi cam Sekiz cam Dokuz cam On cam Bu da benim amcam. |
Ooooo İğne iplik Derme diplik Çelik çubuk Sen çık. |
İğnem düştü yakamdan Kuleli geliyor arkamdan Gelme kuleli gelme Annem bakıyor arkamdan |
KOMŞU, KOMŞU -Komşu, komşu ! -Hu, hu! -Oğlun geldi mi? -Geldi -Ne getirdi? -İnci, boncuk. -Kime, kime? -Sana, bana. -Başka kime? -Kara kediye -Kara kedi nerede? -Ağaca çıktı -Ağaç nerede? -Balta kesti -Balta nerede? -Suya düştü. -Su nerede? -İnek içti. -İnek nerede? -Dağa kaçtı. -Dağ nerede? -Yandı, bitti kül oldu. |
Yağmur yağmur yağ ister, evimizin önü sel ister, teknede hamur, tarlada çamur, ver Allah'ım ver, gümbür gümbür yağmur |
Leylek leylek lekirdek, hani bana çekirdek, çekirdeğin içi yok, sarı kızın saçı yok | Sübhaneke sümbül teke, üzüm koya, yolda yiye, bizim dana, sizin dana, gelmez eve, vur topuzu gelsin eve |
Mehmet Mehmet Mehmedi, eski susam demeti, çanak çömlek koymadı, hepsini donuna yamadı | Tıngır elek tıngır saç, elim hamur karnım aç |
Al şu takatukaları, takatukacıya götür. Takatukacı takatukaları takatukalamazsa, takatukaları taka tukalatmadan geri getir. | Hakkı hakkının hakkını yemiş. Hakkı Hakkı'dan hakkını istemiş. Hakkı Hakkıya hakkını vermeyince Haklı da Hakkı'nın hakkından gelmiş. |
Iramazan Irgatları ıramazan irgadamadan al da gel. |
İndin dereye silindim silindim çıktım. |
Nacak sapına İki kes Bir sana Biri de bana |
Yağmur yağarsa raylar ıslanır, yağmur yağar saraylar ulanır. |
Kızın adı Hediye Ekmek vermez kediye Kedi gider Kadıya Kadının kapısı kitli Hediyenin başı bitli |
Karnım aç Karnına kapak aç Değirmene kaç Değirmenin kapısı kitli Heybaşı bitli |
Incık, mıncık Sen dur, sen çık Hasan Hasan Helvaya basan Kapıyı kıran Kızı kaçıran |
El el epenek Elden düşen kepenek Kepeneğin yarısı Keloğlan'ın karısı |
Ali dayının keçileri Kıyır kıyır kişniyor Arpa saman istiyor Arpa saman yok Kilimcide çok Kilimci kilim dokur |
Değirmene girdi köpek Değirmenci vurdu kötek Geldi yedi köpek Hem kötek Hem yedi köpek |
Delmişler, dakmışlar Bunu böyle yapmışlar Delmiyelerdi, dakmıyalardı Bunu böyle yapmıyalardı |
İçinde bülbül benim olsa İki kardeşim olsa Biri ay biri yıldız Biri oğlan biri kız |
Bir ikidir bir iki Beş altındır, beş, altı İnanmazsan say da bak On altı, on altı |
Selamün aleyküm Aleyküm selam Nereye gidiyon? Daha gidiyom Neye gidiyon |
Mini mini birler Çalışkan ikiler Tebmbel üçler Dayak yiyen dörtler Beşler makine gibi işler Altılar altını çaldılar Yediler yemeğimi yediler Sekizler seksek olup gittiler Dokuzlar toktor olup gittiler Onlar kırmızı donlar |
Ebe ebe nerede Su doldurur derede Dere boyu çalılık Şu ebe de ne alık Ebe suya dalamaz Arasada bulamaz Ene nene bulamaz Ben sana küstüm |
Ali baksa dum dum Sakalına kondum Beş para buldum |
Armudu kestim Tavana astım Tap dedi düştü |
Ooo iğne miğne Ucu düğme Filifilince Kuş dilince |
Çarşıya gittim Eve geldim hanım yok Bebek ağlar beşik yok Çorba taşar kaşık yok Ali baba öldü tabut yok |
Alçık balçık Sana dedim sen çık |
Horoz öttü Tavuk tepti Bülbül kızı Selamına dua etti |
Değirmene girdi köpek Köpeği aldı köpek Köpeği yedi köpek Köteği yedi köpek |
Hakkı Hakkı'dan hakkını istedi Hakkı Hakkı'nın hakkını vermeyince Hakkı Hakkı'nın hakkından geldi |
Kapıdan tavşan geçti mi? Geçti Tuttun mu? Tuttum Kestin mi? Kestim Tuzladım mı? Tuzladım Pişirdin mi? Pişirdim Bana ayırdın mı? Ayırdım Hangi dolaba koydun? Çık çık dolaba koydum Haydi al getir Getiremem Neden getirimezsin? Kara kediler yemiş. Vayı vay, miyav |
Kuzu kuzu mee Bin tepeme Haydi gidelim Hacı dedeme Hacı dedem hasta Mendli bohça Kendisi hoca |
TEKİR Bir iki tombul tekir Camdan bakar Başına takar Hop hop, altın top MISTIK Mustafa, Mıstık, Arabaya kıstık, Üç mum yaktık, Seyrine baktık. LEYLEK Leylek leylek havada, Yumurtası tavada, Gel bizim hayata, Hayat kapısı kitli, Leyleğin başı bitli. KUZU Kuzu kuzu me Bin tepeme Haydi gidelim Ayşe teyzeme. YAĞMUR Yağ yağ yağmur, Teknede hamur, Bahçede çamur, Ver Allah’ım ver, Sicim gibi yağmur. KARGA Karga karga “gak” dedi, “Çık şu dala bak” dedi, Karga seni tutarım, Kanadını yolarım. PORTAKAL Portakalı soydum, Başucuma koydum. Ben bir yalan uydurdum, Duma duma dum. Duma duma dum. Öğretmeni kandırdım, Kandırdım. OYUN Oooo….. İğne battı, Canımı yaktı, Tombul kuş Arabaya koş. Arabanın tekeri, İstanbul’un şekeri. Hop Hop altın top, Bundan başka oyun yok. HANIM KIZI Çan çan çikolata, Hani bize limonata? Limonata bitti, Hanım kızı gitti. Nereye gitti? İstanbul’a gitti. İstanbul’da ne yapacak? Terlik pabuç alacak. Terliği pabucu ne yapacak? Düğünlerde, Şıngır mıngır oynayacak. KEÇİLER Ayşe Hanımın keçileri, Hop hop hopluyor, Arpa, saman istiyor, Arpa, saman yok, Kilimcide çok. Kilimci kilim dokur, İçinde bülbül okur. İki kardeşim olsa, Biri ay, biri yıldız, Biri oğlan, biri kız, Hop çikolata çikolata, Akşam yedim salata, Seni gidi kerata. SINIFLAR Mini mini birler, Çalışkandır ikiler, Mavi gözlü üçler, Dayak yiyen dörtler, Misafirdir beşler, Altılar, altınımı çaldılar, Yediler, yemeğimi yediler, Sekizler, semizdirler, Dokuzlar, doktor oldu, Onlar bizi okuttu. EBE Ebe ebe gel bize Uzaktan vur elimize Eğer vuramazsan Ebesin ebe Bir, iki, üç, dört, beş, altı, yedi, Bunu sana kim dedi? Diyen dedi on yedi Yağlı böreği kim yedi? TAVUK Pazara gidelim, Bir tavuk alalım, Pazara gidip, Bir tavuk alıp ne yapalım? Gıt gıdak diyelim. Happur huppur, Happur, huppur yiyelim. TOP Bir iki üç Söylemesi güç Sana verdim bir elma Adını koydum Fatma Hop hop hop Bir büyük altın top DEDE Altı kere altı otuz altı Dedemin sakalı yolda kaldı Sakalını aldı dereye attı Dedem sakalsız kaldı EV Evli evine Köylü köyüne Evi olmayan Sıçan deliğine İĞNE Ooooo İğne iplik Derme diplik Çelik çubuk Sen çık. NACAK Nacak sapına İki kes Bir sana Biri de bana HEDİYE Kızın adı Hediye Ekmek vermez kediye Kedi gider Kadıya Kadının kapısı kitli Hediyenin başı bitli EL EL EPENEK El el epenek Elden düşen kepenek Kepeneğin yarısı Keloğlan’ın karısı KARNIM AÇ Karnım aç Karnına kapak aç Değirmene kaç Değirmenin kapısı kitli Heybaşı bitli DEĞİRMEN Değirmene girdi köpek Değirmenci vurdu kötek Geldi yedi köpek Hem kötek Hem yedi köpek ALİ DAYI Ali dayının keçileri Kıyır kıyır kişniyor Arpa saman istiyor Arpa saman yok Kilimcide çok Kilimci kilim dokur ÇARŞI Çarşıya gittim Eve geldim hanım yok Bebek ağlar beşik yok Çorba taşar kaşık yok Ali baba öldü tabut yok HAKKI Hakkı hakkının hakkını yemiş. Hakkı Hakkı’dan hakkını istemiş. Hakkı Hakkıya hakkını vermeyince Hakkı da Hakkı’nın hakkından gelmiş. HASAN Hasan Hasan Helvaya basan Kapıyı kıran Kızı kaçıran KÜÇÜK DOSTUM Küçük dostum gelsene Ellerini versene Ellerimizle şap şap Ayaklarımızla rap rap Bir şöyle, bir böyle Dans edelim seninle. ELLERİM PARMAKLARIM Sağ elimde beş parmak, Sol elimde beş parmak Say bak, say bak, say bak. Hepsi eder on parmak. Sen de istersen saymak Say bak, say bak, say bak. Hepsi eder on parmak. ALİ Ali baksa dum dum Sakalına kondum Beş para buldum Cebime koydum KUZU Kuzu kuzu mee Bin tepeme Haydi gidelim Hacı dedeme Hacı dedem hasta Mendili bohça Kendisi hoca KOMŞU, KOMŞU -Komşu, komşu ! -Hu, hu! -Oğlun geldi mi? -Geldi -Ne getirdi? -İnci, boncuk. -Kime, kime? -Sana, bana. -Başka kime? -Kara kediye -Kara kedi nerede? -Ağaca çıktı -Ağaç nerede? -Balta kesti -Balta nerede? -Suya düştü. -Su nerede? -İnek içti. -İnek nerede? -Dağa kaçtı. -Dağ nerede? -Yandı, bitti kül oldu TAVŞAN Kapıdan tavşan geçti mi? Geçti Tuttun mu? Tuttum Kestin mi? Kestim Tuzladım mı? Tuzladım Pişirdin mi? Pişirdim Bana ayırdın mı? Ayırdım Hangi dolaba koydun? Çık çık dolaba koydum Haydi, al getir Getiremem Neden getiremezsin? Kara kediler yemiş. Vay vay, miyav NEREDEN GELİRSİN? Nerden gelirsin? Zikzak kalesinden. Ne gezersin? Açlık belasından. Nerde yattın? Beyin konağında. Altına ne serdiler? Perde. Desene kupkuru yerde. Bıyıkların neden yağ oldu? Bıldırcın eti yedim. Bıldırcın yağlı mıydı? Gökte uçarken gördüm. Saçların neden ağardı? Değirmenden geldim. Değirmen dönüyor mu? Zımbırtısını duydum. Ayakların neden ıslandı? Çaydan geçtim. Çay derin miydi? Köprüyü dolaştım, İşte geldim sana ulaştım. CAM Bir cam İki cam Üç cam Dört cam Beş cam Altı cam Yedi cam Sekiz cam Dokuz cam On cam Bu da benim amcam. Eveleme develeme Evvel altı elma yedi Seren sekiz serçe dokuz Tarmanın topu kara A devenin çatı kara EBE Ebe ebe nerede Su doldurur derede Dere boyu çalılık Derede olur balık Şu ebe de ne alık Oltamı attım, Balığı tuttum. Balık suya dalamaz, Ebe beni bulamaz. Bir, iki, üç, dört, beş, altı, yedi Bunu kim dedi, Diyen dedi on yedi, Yağlı böreği kim yedi? ELLERİM Ellerim tombik tombik, Kirlenince çok komik Kirli eller sevilmez Güzelliği görülmez Dişlerim bakım ister Hele saçlar, hele scalar Uzayınca tırnaklar Kirlenince kulaklar Bize pis derler, pis derler DEVE Eveleme develeme Evvel altı elma yedi Seren sekiz serçe dokuz Tarmanın topu kara A devenin çatı kara. PATLICAN Patlıcan var patlıcan, Patlasın senin kocan. Şisko şisko biberler, Arabaya bindiler. Elmalar yedi buçuk, Onu yedi, bir çocuk. Patlıcandan bıktım, Ben oyundan çıktım! KOMŞU Komşu komşu huu… Sırtındaki ne? Arpa Kaça sattın Kırka Eve ne aldın? Hırka Çocuğa ne aldın ? Halka BÖREK Bir, iki, üç, dört, beş, altı, yedi, Bunu sana kim dedi? Diyen dedi on yedi, Yağlı böreği kim yedi? SINIFLAR Mini mini birler, Çalışkandır ikiler, Mavi gözlü üçler, Dayak yiyen dörtler, Misafirdir beşler, Altılar, altınımı çaldılar, Yediler, yemeğimi yediler, Sekizler, semizdirler, Dokuzlar, doktor oldu, Onlar bizi okuttu. HANIM KIZI Çan çan çikolata, Hani bize limonata? Limonata bitti, Hanım kızı gitti. Nereye gitti? İstanbul’a gitti. İstanbul’da ne yapacak? Terlik pabuç alacak. Terliği pabucu ne yapacak? Düğünlerde, Şıngır mıngır oynayacak. |
PİTİ PİTİ
Ooooopiti piti Kremanın sepeti Terazi lastik jimnastik Biz size geldik bitlendik Hamama gittik temizlendik Dik Dik Dİk Son dersimiz matematik
Bu yayın http://www.ilkokuma.com/tekerleme.htm sitesinden
alıntıdır. Saygılarımla.
http://www.ilkokuma.com/tekerleme.htm linkine tıklayarak, siteyi ziyaret edebilirsiniz.. |